Pijnlijke kastanjes

Kastanjerapers vergissen zich zelden: de wilde laten ze liggen, de tamme belanden in de zak ( mooie exemplaren peuteren ze desnoods uit hun stekelige bolster). Franstaligen doen precies hetzelfde, alleen, wat rapen ze dan op, châtaignes of marrons? 

Strikvraagje ;-) 

Beide zijn eetbaar, vandaar marrons glacés,  marrons grillés of châtaignes roties, purée of confiture of crème de châtaignes/marrons. 

Elke marron is immers een châtaigne, maar niet elke châtaigne een marron. Pardon? Het criterium is de vorm, zegt Wikipedia: mooie ronde exemplaren die alleen in de bolster zitten noemt men marrons, alle andere zijn châtaignes. Woordenboek Petit Robert ziet het anders: een marron is een gekweekte  châtaigne en een marronnier een châtaignier cultivé; Om te vervolgen met: marrons glacés: châtaignes confites dans du sucre. 

Niet verwonderlijk dat Franstaligen er zelf van in de war geraken. 

En wat met de wilde (paarde)kastanje dan? Daar is men het over eens: dat is un marron (!) d'Inde.

Voor wie in familiair Frans een vuistslag geeft of krijgt maakt het echter  niet uit:  het mag allebei (bij wijze van spreken dan):

 Il lui a flanqué, il a encaissé un marron  /  une châtaigne.

Marron of châtaigne, pijnlijk hoe dan ook.


Lees ook Taal doet eten.

1 sur "g"



Le blog des correcteurs du monde














1 op g? Zegt ons niets,  maar de Fransen des te meer. Zeker nu velen blijven protesteren tegen de verhoging van de pensioenleeftijd.
1 - sur - gé(e), ja zo voelen ze zich: opstandig,  rebellerend, oproerig. De sticker met zwarte vlag en witte tekst manifesteert mee. Toch een beetje gek dat rebus èn oplossing samen voorkomen. Alsof les Français et les Françaises het niet snel genoeg door zouden hebben. Maar ook o zo correct: mannelijk + vrouwelijk. Doet denken aan de verplichte letters M/V in personeelsadvertenties.  Of had de rebusbedenker/ster misschien het hele land la France - insurgée in gedachten?  De auteur is ofwel Parijzenaar - wie anders spreekt 1 als 'ain ' i.p.v. 'un' uit - ofwel een fervente sms-er ('2m1' voor 'demain').

On n’est jamais assez 1/g !

stellen de correctors van Langue sauce piquante, de blog van Lemonde.fr met een knipoog. En hun lezers doen mee. Een zekere Aquinze stelt voor om het werkwoord s'insurger voortaan te vervoegen als volgt

je m’in/ge
tu t’in/ges
(...) (il) s’insurge
nous nous in/geons
vous vous in/gez
ils s’in/gent.

Doen we.


Lees in dit verband ook Een sms van Voltaire.

Frans spreken zoals een Spaanse koe

Een Spaanse koe die Frans spreekt? Nog nooit gehoord maar meer dan meuh kan het niet zijn. Honoré de Balzac wist blijkbaar wel hoe het klonk want hij schreef in zijn Splendeurs et Misères des courtisanes "Jacques Collin parlait le français comme une vache espagnole". Ter verduidelijking voegde hij eraan toe "en baragouinant de manière à rendre ses réponses presque inintelligibles et à s'en faire demander la répétition". Guy Bertrand van Radio-Canada en Noëlle Guilloton van l'Office québécois de la langue française vertellen in een kort filmpje hoe de Spaanse koe in de uitdrukking

parler français comme une vache espagnole 

terecht gekomen is. Het is maar één van een vijtiental taalpraatjes over de oorsprong van pittoreske Franse uitdrukkingen zoals violon d'Ingres, une vie de bâton de chaise, les enfants de la balle of nog la poudre d'escampette. Meer op http://www.canal.qc.ca/video_sur_demande.phpzone, onder Les mots pour le dire. Een prettig stapje in la grande Francophonie!   

Lees in dit verband ook De garagist en de koeien.

Het refrein van Joe Dassin

Zou men het vóór 1975 op warme, zonnige oktoberdagen echt uitsluitend over heiligen gehad hebben? Over Trezekes zomer (Sint-Theresa) in Vlaanderen en l'été de la Saint-Martin in Wallonie? Om dan plots, na één zomerhitje van Joe Dassin, alle heiligen te laten vallen voor de exotische uitdrukking l'été indien? Zou kunnen. Eens het refreintje ingezet, zingen we willens nillens mee : aux couleu-eu-eu-eurs.... de l'été indien. Maar volgens meteoroloog Marc Vandiepenbeeck kan het niet. Klimatologisch gezien dan. Mooi nazomerweer, ok, maar geen été indien in Europa, uitgesloten, het mechanisme van het mooie weer is in Europa niet hetzelfde. Oei. En Joe had het blijkbaar zelf ook al gezegd, letterlijk:

C'était l'automne, un automne où il faisait beau, Une saison qui n'existe que dans le Nord de l'Amérique, Là-bas on l'appelle l'été indien.

Allemaal niet goed naar de tekst geluisterd dus. Te luid meegezongen. Soit, het kwaad is geschied. Eén warme zonnige herfstdag, en de kleurrijke woorden été indien schieten overal als paddestoelen op, in de media, tussen koetjes en kalfjes, in ons hoofd. Extra kleur en warmte verzekerd. Herinnert u zich het eindrefrein nog? Daaaa-dada,  da-da-da-da-da, daaaa- dada .... ;-).