Smakelijk misverstand

Attention au chien ! hoorde ik een moeder haar dochtertje toeroepen toen ze ons voorbijfietsten in 't Zoute aan zee. Pourquoi? Il n'a pas l'air méchant vroeg het meisje, waarop de moeder: Pour ne pas l'écraser! Wat fijn voor onze labrador-die-er-inderdaad-niet-boosaardig-uitziet dat hij net op tijd voor omverrijden behoed werd. Of hoe één en dezelfde zin totaal tegengestelde betekenissen kan hebben. Het deed me denken aan - ja alweer en neen er werd me heus geen bak kriekbier beloofd -  een reclamespotje van Belle-vue. Onze Brusselse bierbrouwers in stofjas zitten overduidelijk te genieten van een kriek op de Grote Markt. Een geïnteresseerde Engelse toerist wil graag te weten komen wat ze daar drinken en vraagt dus in zijn beste Frans Qu'est-ce que vous buvez? Tja, dat laten die levensgenieters zich geen tweemaal vragen: ze antwoordden Allez euh, la même chose...  A votre santé!



Voor meer misverstanden, lees ook Kriek met tout le monde d'accord.

Beledigen in stijl

Bron: Fluctuat.net

Ce patapouf allemand (Jules Barbey d'Aurevilly over Goethe), un poète persan dans une loge de conciergerie (Walter Benjamin over Proust), ce soûlard, ce couard -de rest bespaar ik u- (de gebroeders Goncourt over dronkelap en lafbek Verlaine), cet infâme histrion (Bossuet over de verachtelijke potsenmaker Molière). Niet mals voor elkaar, die schrijvers. Inderdaad, niet netjes, maar wel leuk om lezen dacht Pierre Chalmin, en hij maakte er het boek  Dictionnaire des injures littéraires. Ta gueule, Bukowski! van, een alfabetische verzameling van pittige uitspraken van schrijvers over schrijvers. Het boek is pas vanaf 23 september beschikbaar, maar op Fluctuat.net en ActuaLitte.com staan meerdere uittreksels. Gelukkig blijft het niet bij scheldwoorden alleen. Sommige auteurs schrijven hun collega's ook stijlvol en in meerdere zinnen de grond in ;-). En de titel? Die citeert de reactie van Cavanna op de dronken Amerikaanse schrijver Bukowski tijdens een uitzending van het literaire tv-programma Apostrophes van Bernard Pivot in 1978.


Pierre Chalmin, Dictionnaire des injures littéraires.Ta gueule Bukowski!, l'Editeur, september 2010, +/- 30€, ISBN-10: 2362010058.

Voor meer woordenboekennieuws, lees ook Gelu(c)k zit in een woordenboek.

Rouge Brésil

In de gloed van de nakende Franse rentrée littéraire rustig in een hoekje wegduiken met een oude Prix Goncourt (2001) in pocketuitgave, dat is ook vakantie.
De voormalige arts zonder grenzen Jean-Christophe Rufin vertelt in Rouge Brésil op licht ironiserende toon de tot mislukken gedoemde Franse poging om in 1556 La France Antarctique te stichten, op een eilandje vlak voor de kust van het huidige Rio de Janeiro. De titel verwijst naar de houtsoort pau brasil die men omstreeks 1500 in Zuid-Amerika ontdekte en waaruit men rode kleurstof won. We beleven de  historische gebeurtenissen mee door de ogen van broer en zus Just en Colombe, tieners die onder valse voorwendsels ingescheept worden om als tolk ('truchement') te fungeren: kinderen leren vlot vreemde talen wist men toen ook al. Het wordt een exotische avonturenroman die prettig leest. Soms spannend, soms wat (té) naïef romantisch, vele wetenswaardigheden tussen de regels door; Dat vrouwen in principe geen kannibalen hoefden te vrezen bijvoorbeeld, aangezien de Indiaanse menseneters enkel mannelijke vijanden verorberden. Dat in geval van averij niet alleen ballast maar ook mensen zonder scrupules overboord werden gezet om met een lichter schip de expeditie verder te zetten. Dat sommige schipbreukelingen strandden op het Braziliaanse vasteland om nooit meer terug te willen keren, zoals de Vlaamse kok die voortreffelijk worsten en schenkels klaarmaakte à la mode d'Anvers (met bier?). Naar het einde toe wordt het verhaal onvermijdelijk grimmiger en het contrast tussen beschaving en barbarisme, goed en slecht erg relatief. De kolonie kleurt rood van geweld en gaat ten onder aan ziekten, vijandelijke aanvallen, politiek gekonkel en godsdiensttwisten tussen katholieken en protestanten. Voor Just en Colombe draait alles alsnog goed uit. Hoe dan? Bonne lecture ... .

Jean-Christophe Rufin, Rouge Brésil, Folio n° 3906 (Prix Goncourt 2001)


Voor meer boekennieuws, lees Een goed Frans boek of  Met Liddy aan tafel.

Taal doet eten

Niet dat ik geen stukje vlees lust, maar toen ik carpaccio van coeur de boeuf op het menu zag staan moest ik toch even slikken. Bleek dat het over de coeur de boeuf tomaat ging ... En kijk, plots kom ik ze overal tegen: bij de groenteboer (bonkige exemplaren), in de supermarkt (netjes verpakt per 3), als illustratie op pizzadozen. De tomaat met de bijzondere Franse naam valt in de smaak.
Wetenschapper Brian Wansink toonde met behulp van röntgenvisiewortels en gewone wortels aan dat kinderen gemakkelijker groenten met gekke namen eten. Wij volwassenen zijn niet anders. Crotte du Diable, Tête de Moine (kazen), Trompette de la mort (bospaddestoel), Cailles en sarcophage (kwartels in bladerdeeg), Coeur de boeuf: taal doet eten!

Coeur de boeuf=runderhart (in het Nederlands spreekt men van 'ossenharttomaat')
Crotte du diable=uitwerpsel van de duivel
Tête de Moine=monnikenhoofd
Trompette de la mort=trompet des doods (in het Nl gekend als Hoorn des overvloeds)
Cailles en sarcophage=kwartels in sarcofaag/doodskist, zoals in de heerlijke Deense film Babettes Gaestebud.

Lees ook Met Liddy aan tafel.

Livre ou livrel, voilà la question!

(cartoon van Mix et Remix / police=lettertype, taille=grootte, caractère=letter)

Livrel? Naar analogie met courriel, Frans voor e-mail  (courrier + électronique) duikt nu ook livrel (livre + électronique) op. Maar de term l'e-book lijkt veruit het populairst. Het zomernummer van het literaire magazine Lire besteedt meerdere bladzijden aan de voor- en nadelen van le livre numérique en de verschillende types tablettes multimédia of liseuses/lecteurs (de mannelijke en vrouwelijke vertaling van 'reader'  worden door elkaar gebruikt). Huisredacteur Frédéric Beigbeder kan niet kiezen: "Lire sur papier c'est comme porter un autocollant 'NE PAS DERANGER' (..) Lire sur écran (..) est une fenêtre ouverte sur le zapping." E-boeken vindt hij sexy, papieren boeken zen. Om te besluiten "en supprimant le papier (...) on aplanit* la littérature". Met een dikke knipoog, natuurlijk/hopelijk. Kortom:  Livre ou livrel? Livre et livrel? Wie zal het zeggen. Affaire à suivre!


* aplanit: vervlakt

Lees ook Doe-het-zelf-training-Frans: tip 2  voor de Franse versie van de termen podcast en e-mail.
Heeft u vragen of opmerkingen over deze blog?Neem contact op met Christ'l Verbert via mail of surf naar www.apostrophe.be.